Cây dền gai là 1 loại rau được sử dụng phổ biến trong bữa ăn hàng ngày của mọi người. Ngoài được sử dụng làm thức ăn ra thì dền gai còn có giúp thanh nhiệt cơ thể, điều trị gai cột sống và nhiều loại bệnh khác nhờ giàu vitamin và các khoáng chất như sắt, kẽm, canxi, ..
1. Tìm hiểu chung về cây dền gai
Cây dền gai hay còn được gọi là dền hoang vì nó thường mọc dại ở trong vườn nhà, ven đường, ven đồi núi, … . Tên khoa học của cây là Amaranthus spinosus, thuộc họ nhà dền. Đây là 1 loại cây có tên trong những loại thuốc quý hàng đầu, có nhiều giá trị cho sức khỏe, đặc biệt là trong việc điều trị bệnh xương khớp
Đặc điểm của cây dền gai:
Cây dền gai là dạng cây thân thảo, rễ khỏe ăn sâu vào đất giúp cho cây có khả năng chống chịu tốt khi bị khô hạn hoặc trong môi trường bị thiếu nước. Phần thân cây khá thẳng, vươn lên trời. Phần thân có nhiều lông tơ, có màu xanh đậm hoặc màu đỏ tía. Phần hoa dền gai sẽ mọc ra ở nách lá hoặc ở ngọn, tạo thành các cụm hình chùy ở đầu cành. Lá cây có màu xanh pha chút đỏ tía ở mép ngoài. Tên gọi dền gai là do phần thân cây có nhiều cột gai nhỏ và mềm chứ cây không hề cứng.
Cây dền gai có thể mọc được ở nhiều địa hình khác nhau, từ đồng bằng đến vùng núi. Tuổi đời sinh trưởng của cây khá ngắn nên trồng trong khoảng 1 tháng là có thể được thu hoạch. Ở nước ta có hai loại là dền gai trắng và dền gai đỏ. Cây có thể mọc dại ở khắp nơi, bao gồm bãi đất hoang, đồi núi, khu vườn bỏ hoang sau nhà, …
2. Cây dền gai có tác dụng gì?
Toàn bộ cây dền gai đều có thể sử dụng để làm thuốc. Cách chế biến đơn giản nhất là cắt ngắn cây rồi đem phơi khô. Lưu ý, cây có nhiều gai sắc nhọn nên khi thu hoạch và chế biến người dùng cần đeo bao tay.
2.1 Thành phần có trong cây dền gai
Dền gai có nhiều sắt, giúp bổ máu. Ngoài ra, cây dền gai còn có chứa nhiều vitamin C, vitamin B2, giàu chất xơ, hàm lượng canxi nhiều, đạm thực vật, các loại axit amin, … .
2.2 Tác dụng của cây dền gai
Cây dền gai có tác dụng điều trị 1 số bệnh như:
Bệnh gai cột sống:
Từ lâu cây dền gai đã được sử dụng để điều trị gai cột sống, có tác dụng làm giảm triệu chứng sưng nóng đỏ ở các khớp và điều trị tốt bệnh khớp.Ngoài ra, dền gai còn có nhiều canxi và khoáng chất nên giúp cho xương được trở nên chắc khỏe hơn, hạn chế xảy ra tình trạng loãng xương hoặc thoái hóa khớp.
Cách dùng: Nếu người bệnh đang ở giai đoạn nhẹ, chỉ đau nhức tức thời, không kéo dài, chỉ khi vận động mạnh mới đau thì có thể dùng lá cây dền gai đun nước uống thay nước lọc. Ngoài ra, người bệnh có thể kết hợp thêm cây dền gai làm thwusc ăn hàng ngày, kiên trì sử dụng đều đặn thì tình trạng bệnh sẽ được cải thiện.
Nếu người bệnh ở giai đoạn nặng, đau nhức chỉ có thể nằm thì cần phải kết hợp thêm với một số loại thảo dược như: 35g dền gai, 55g chìa vôi, 25g lá lốt, 30g cỏ xước, 30g tầm gửi, sau đó đem sắc chung với 2 lít nước. Tiến hành đem đun từ 7 – 10 phút để chắt lấy nước hàng ngày. Nên sử dụng khi thuốc còn nóng và không được sử dụng qua đêm, không để không khí bình thường bay vào, tránh là mất tác dụng của thuốc. Thời gian sử dụng: trong vòng 1 tháng.
Giảm đau:
Ngoài việc đem sắc lấy nước uống, cây dền gai còn có thể đắp lên những vùng da bị đau.
Cách làm: Sử dụng thân cây, lá cây dền gai rửa sạch, sau đó đem giã nát và đắp lên vùng bị đau nhức. Cột chặt lại bằng vải mềm, mỗi ngày nên đắp từ 1 đến 2 lần để giúp giảm đau, kháng viêm.
Điều trị bệnh loãng xương:
Vì trong dền gai có chứa một lượng lớn canxi nên giúp cho xương được bảo vệ chắc khỏe, ngăn ngừa tình trạng loãng xương, đặc biệt là ở những người phụ nữ trung tuổi.
Điều trị mụn:
Dền gai có nhiều vitamin và khoáng chất tốt cho cơ thể, đặc biệt là trong quá trình giải độc. Thêm vào đó, cây có tính mát và khả năng diệt khuẩn cao nên điều trị mụn rất tốt, đặc biệt là các loại mụn ẩn.
Cách dùng: Sử dụng rễ cây dền gai rửa sạch, đem giã nát rồi đắp lên vùng da bị mụn nhọt từ 2 đến 3 tiếng, 1 lần/ ngày. Đồng thời nên kết hợp với việc uống nước từ cây dền gai để cơ thể được thanh lọc, giải nhiệt, giúp tiêu tán mụn từ cả bên ngoài lẫn bên trong.
Điều trị bệnh viêm họng:
Vì trong cây dền gai có chứa nhiều Vitamin, đặc biệt là 2 loại vitamin A và C giúp giảm ho, tiêu đờm nhanh chóng.
Cách dùng: Lấy một lượng vừa đủ thân và lá của cây dền gai, kết hợp với một chút muối hạt, vài lát gừng tươi. Đem tất cả đi giã nát lấy nước rồi uống dần dần. Khuyến cáo nên tự nhai và nuốt dần để giảm chứng đau họng 1 cách nhanh chóng.
Điều trị bệnh ho có đờm:
Ngoài việc chữa viêm họng, đau họng, cây dền gai còn có khả năng điều trị dứt điểm ho có đờm, giúp tiêu đờm một cách nhanh chóng.
Cách dùng: Sử dụng lá cây dền gai kết hợp cùng với cam thảo đất, kim ngân hoa, lá bồng bồng mỗi loại 25g. Sau đó đem rửa sạch rồi sắc lấy nước, đun đến khi lượng nước còn một nửa. Chia nhỏ thành 5, 6 lần sử dụng trong ngày.
Điều trị bệnh sỏi thận:
Vì dền gai là loại cây có tính mát, lợi tiểu, giúp cho cơ thể đào thải nước tiểu nhanh chóng. Chính vì vậy có thể điều trị và phòng tránh bệnh sỏi thận rất hiệu quả.
Cách dùng: Sử dụng rễ cây dền gai khô, kim tiền thảo, vỏ bí đao, rễ thiên lý, mã đề, rễ cỏ tranh, đậu đen sao khô. Đem tất cả các nguyên liệu trên đun cùng với 1 lít nước, đun cho đến khi lượng nước còn 1 nửa. Sử dụng hàng ngày.
Điều trị chứng kinh nguyệt không đều:
Sử dụng 10g cây dền gai, 15g bạc thau, đem rửa sạch và sắc cùng với 500ml nước. Đợi cho đến khi lượng nước còn một nửa thì đem uống. Chia nhỏ thành 2 lần sử dụng để cải thiện nhanh chóng được tình trạng kinh nguyệt không đều.
Điều dị dị ứng, mẩn ngứa:
Theo các bài thuốc dân gian, cây dền gai còn được sử dụng để chữa các triệu chứng mẩn ngứa, mề đay do tiếp xúc với rơm rạ, nổi mẩn đỏ.
Cách dùng: sử dụng kết hợp cây dền gai với rau sam, lá hẹ hoặc lá bạc hà. Đem giã nát rồi đắp lên vùng da bị ngứa, bị nổi mẩn đỏ. Triệu chứng này sẽ nhanh chóng biến mất.
Điều trị bệnh thiếu máu do thiếu sắt:
Khi cơ thể bị thiếu sắt, đặc biệt là đối với trẻ nhỏ thường xảy ra tình trạng bị thiếu máu, gây ra nhiều tình trạng như đau đầu, tóc bạc sớm, … khiến cho cơ thể bị lão hóa nhanh chóng.
Trong cây dền gai có chứa nhiều sắt, có khả năng cung cấp cho cơ thể một lượng sắt tự nhiên nhất, tăng khả năng tái tạo máu trong cơ thể, tăng cường hệ thống miễn dịch và phòng tránh được nhiều căn bệnh nguy hiểm
Hy vọng với những thông tin chia sẻ trên sẽ giúp cho người đọc biết được cây dền gai có tác dụng gì. Từ đó có thể sử dụng linh hoạt vị thuốc này trong để tránh lạm dụng nhiều thuốc tây, dễ mang lại các tác dụng phụ không mong muốn cho cơ thể khi điều trị các bệnh xương khớp, gai cột sống, thiếu máu, …
