Những thông tin cần biết về cây cao lương

Cây cao lương là một trong những cây lương thực lớn thứ 5 trên thế giới, cực kỳ quan trọng ở Nam Á, châu Phi và Trung Mỹ. Đặc điểm và những điều cần biết về cây cao lương trong bài viết dưới đây.

Cây cao lương là một trong những cây ngũ cốc phổ biến nhất trên thế giới. Nó được trồng tích cực vì có nhiều mục đích sử dụng và mang lại hàm lượng chất dinh dưỡng cao. Bộ phận được sử dụng là những hạt nhỏ tròn, có màu trắng hoặc vàng. Tuy nhiên, một số giống sẽ tạo ra hạt màu tím, đen, đỏ, nâu. Nếu muốn tìm hiểu kỹ hơn về loại cây lương thực này thì bạn đừng bỏ qua bài viết dưới đây!

Đặc điểm hình thái của cây cao lương

Rễ cây

Bộ rễ của cao lương có thể sâu tới 1,5m dưới mặt đất, tuy nhiên thông thường sẽ tập trung ở độ sâu 0,9m. Hệ thống rễ là rễ bất định, hay còn gọi là rễ chân kiềng, là loại rễ mọc ra từ những đốt thân phía dưới, ngay phần thân phía trên mặt đất và có tác dụng chống đổ.

Thân cây

Cây cao lương thuộc họ hòa thảo nên có thân thẳng và đặc, cấu tạo gồm nhiều đốt thân. Cây cao từ 1,5 – 3m, một số giống siêu cao, dao động khoảng 5 – 6m. Nhờ sở hữu nhiều lợi thế như chống chịu tốt với điều kiện ngoại cảnh bất lợi như mặn, lạnh, hạn… nên có thể canh tác ở nhiều vùng sinh thái khác nhau, nhất là vùng có khí hậu khô cằn.
Cây cao lương

Lá cây

Tùy theo từng giống, số lá trên thân chính có thể thay đổi từ 7 – 24 lá. Đồng thời, cũng có phần bẹ ôm sát vào thân cây, góp phần làm tăng nộ cứng. Bẹ lá thường có chiều dài từ 15 – 35cm và cuộn chặt lấy thân. Còn phiến lá dài từ 30 – 135cm, rộng từ 1,5 – 13cm với mép lá thẳng hoặc gợn sóng. Mặt lá luôn được phủ 1 lớp phấn muội.

Gân giữa của lá có màu trắng hoặc vàng nếu được canh tác trong điều kiện đất khô, có màu xanh trong điều kiện canh tác ngập nước. Lá cây mọc đối nhau thành 2 hàng trên thân cây. Việc bẹ lá ôm sát thân cây và gối xếp lên nhau, có mục đích là tạo cho thân thẳng đứng và vững vàng, hiên ngang.

Hoa cây

Hoa của cây cao lương là một cụm thẳng đứng nhưng cũng có trường hợp cong xuống như cổ ngỗng. Chùm hoa có một cuống trung tâm với những nhánh cấp 1, cấp 2, đôi khi có cả nhánh cấp 3, từ các nhánh này sẽ sinh ra các chùm hoa nhỏ. Khoảng cách và chiều dài của những nhánh hoa quyết định hình dạng của chùm, có thể là hình ô van kín hoặc hình nón.

Hạt cây

Hạt hình tròn, khá nhỏ, có đầu nhọn và kích thước dao động 3 – 4mm. Màu sắc hạt có thể thay đổi từ trắng, vàng nhạt đến nâu sậm, nâu đỏ tùy theo giống. Thông thường, hạt sẽ được bao phủ bởi 2 lớp mày. Lá mày có thể vẫn còn tồn tại hoặc bị mất khi thu hoạch hạt.

Hàm lượng dinh dưỡng và lợi ích của hạt cao lương

Như đã nói, bộ phận được sử dụng của cây cao lương chính là hạt. Đây là một loại ngũ cốc cực kỳ giàu dinh dưỡng, có nhiều thành phần như calories, protein, chất béo, chất xơ, carbohydrate, vitamin B1, B2, B5, B6, magie, đồng, sắt, kẽm, kali, photpho…
Hạt cao lương chứa nhiều hàm lượng dinh dưỡng
Cụ thể:

• Hạt cao lương có chứa các vitamin nhóm B – đóng góp vai trò thiết yếu trong quá trình trao đổi chất, phát triển thần kinh và sức khỏe của da, tóc…
• Là nguồn magie dồi dào – khoáng chất quan trọng đối với quá trình hình thành xương, sức khỏe tim mạch và hơn 600 phản ứng sinh hóa trong cơ thể, ví dụ như sản sinh ra năng lượng, chuyển hóa protein…
• Chứa nhiều chất chống oxy hóa như tannin, flavonoid, axit phenolic… giúp giảm bớt tình trạng stress oxy hóa cũng như các phản ứng viêm trong cơ thế.
• Cung cấp khoảng 20% lượng chất xơ, thúc đẩy sức khỏe đường ruột, hỗ trợ ổn định lượng đường trong máu và kiểm soát cân nặng.
• Nguồn cung cấp protein phong phú, nhiều như quinoa – loại ngũ cốc nổi tiếng.

Dùng hạt cao lương như một lựa chọn ngũ cốc không chứa gluten

Gluten là một nhóm protein được tìm thấy trong một số loại ngũ cốc, giúp tạo ra cấu trúc và chất lượng sản phẩm. Hiện này, ngày càng có nhiều người tránh dùng những sản phẩm chứa gluten vì lý do sức khỏe như có nguy cơ mắc bệnh celiac…

Nếu bạn cũng đang muốn tìm kiếm một loại ngũ cốc không chứa gluten thì hạt của cây cao lương được xem như là một sự lựa chọn hoàn hảo tuyệt vời cho sức khỏe không nên bỏ qua. Bạn có thể thay thế bột mì chứa gluten cho cao lương trong các sản phẩm nướng như bánh quy, bánh mì hoặc các món tráng miệng khác. Đồng thời, sử dụng hạt cao lương thì cũng chính là dùng ngũ cốc nguyên hạt để tạo nên khẩu phần ăn thịnh soạn đầy đủ chất dinh dưỡng cho cả gia đình.
Lựa chọn dùng cao lương
Trên đây là tất tần tật những thông tin giới thiệu và chia sẻ chi tiết về cây cao lương cũng như lợi ích của hạt ngũ cốc này. Mong rằng, từ đó các bạn sẽ có thêm nhiều kiến thức mới mẻ, thú vị để lựa chọn được sản phẩm lương thực đảm bảo sức khỏe tốt nhất cho bản thân mình cũng như những người thân yêu trong gia đình.

Phiến Trần